Hiện nay, lượng rác thải tại Việt Nam ngày càng tăng và việc xử lý rác thải càng trở nên cấp thiết. Chính vì thế, mỗi địa phương, doanh nghiệp, cơ sở cần lựa chọn công nghệ xử lý rác thải phù hợp để bảo vệ môi trường. Việc áp dụng các công nghệ xử lý rác thải bắt buộc phải thực hiện đúng nguyên lý, đáp ứng các điều kiện và tuân theo các tiêu chuẩn, phù hợp với đặc thù rác thải để không gây ra những vấn đề môi trường phát sinh. Dưới đây là các công nghệ xử lý rác thải được sử dụng nhiều nhất hiện nay.
Chôn lấp
Chôn lấp là công nghệ xử lý rác thải được sử dụng lâu đời nay áp dụng để xử lý các loại chất thải rắn không thể tái chế, không đốt được. Rác sau khi được thu gom từ mọi nơi sẽ được đưa đến bãi chôn lấp để thực hiện chôn lấp. Rác sẽ được đưa đến các hỗ to cách xa khu dân cư và nguồn nước sinh hoạt, dưới đáy hố sẽ lót bằng vật liệu chống thấm HDPE để tránh thấm ra ngoài ảnh hưởng đến nguồn nước.
Công nghệ chôn lấp thường áp dụng cho các loại chất thải rắn là rác thải đô thị không được sử dụng để tái chế, tro xỉ của các lò đốt, chất thải công nghiệp. Phương pháp này cũng áp dụng để chôn lấp chất thải nguy hại, chất thải phóng xạ ở các bãi chôn lấp có thiết kế đặc biệt cho rác thải nguy hại.
Ưu điểm: công nghệ đơn giản, chi phí đầu tư và vận hành thấp.
Nhược điểm: nhược điểm của công nghệ này là chiếm diện tích đất lớn, việc chọn địa điểm xây dựng bãi chôn lấp khó khăn. Nếu bãi chôn lấp không được thiết kế và vận hành tốt sẽ làm ô nhiễm nước ngầm, nước mặt, gây cháy nổ, gây khó chịu cho khu vực xung quanh, nhất là khi thay đổi thời tiết. Quá trình phân hủy kéo dài, cần phải xử lý rác độc hại, che đậy, thoát nước. Phải có hàng rào cách ly và các chế phẩm vi sinh đòi hỏi kinh phí cao.
Xử lý chất thải bằng công nghệ Thiêu đốt
Xử lý chất thải bằng công nghệ thiêu đốt giúp làm giảm bớt chất thải cho khâu xử lý cuối cùng là chôn lấp tro, xỉ. Ngoài ra, năng lượng phát sinh trong quá trình thiêu đốt có thể tận dụng cho các lò hơi, lò sưởi hoặc các ngành công nghiệp cần nhiệt và phát điện.
Với công nghệ này, mỗi lò đốt cần phải được trang bị một hệ thống xử lý khí thải nhằm khống chế ô nhiễm không khí do quá trình đốt có thể gây ra.
Ưu điểm của công nghệ này là tiết kiệm chi phí, dễ vận hành, dễ thi công lắp đặt.
Nhược điểm: chi phí cao nếu đầu tư ngắn hạn, không xử lý triệt để được lượng khí thải độc hại thải ra môi trường.
Để phương pháp thiêu đốt đạt hiệu quả cao thì cần thực hiện tốt khâu phân loại, xử lý rác thải. Vì rác thải có nhiều thành phần rất khó cháy hoặc có độ ẩm lớn
Tái chế/tái sử dụng
Tái chế rác thải không chỉ bảo vệ môi trường, hạn chế rác thải mà còn tạo ra nhiều sản phẩm khác nhau phục vụ những nhu cầu khác. Rác tái chế là những loại rác khó phân hủy như hộp nhựa, vỏ lon, chai nhựa, thủy tinh… Chúng có thể được tái chế để tạo thành những vật dụng khác phục vụ cho con người.
Với các loại rác thải làm từ giấy, nhựa, kim loại…sẽ được thu hồi, tái chế, tạo nguồn nguyên liệu cho ngành giấy, nhựa…
Tái chế rác thải góp phần giảm lượng khí độc (nếu thiêu đốt), tiết kiệm diện tích (nếu chôn lấp), giảm tiêu thụ năng lượng, giảm chi phí,…
Các loại rác thải có thể tái chế:
- Thiết bị điện
- Giấy báo, giấy vụn
- Bìa, thùng carton
- Thiết bị điện tử
- Bao bì thực phẩm
- Rác thải từ kim loại, nhựa, thủy tinh
Xử lý rác thải công nghệ đốt rác phát điện
Công nghệ đốt rác phát điện hiện nay đang được áp dụng rất phổ biến. Rác thải sẽ được đưa vào bể chứa rác để ủ từ 5 đến 7 ngày trong điều kiện áp suất âm. Sau đó, bể chứa rác sẽ tách nước rỉ từ rác được thu gom về trạm xử lý nước thải và khí, mùi hôi được hút đưa vào lò đốt. Nhiệt trong quá trình đốt rác sẽ chuyển qua nồi hơi quay tuabin điện để phát điện.
Bằng phương pháp phun vôi, than hoạt tính sẽ xử lý khí thải từ lò đốt rác qua tháp phản ứng và qua túi vải xử lý tro bay. Tiếp đến, dây chuyền công nghệ này sẽ sử dụng máy hút khói thải ra bên ngoài bằng ống khói.
Công nghệ đốt rác phát điện tiết kiệm được diện tích, thời gian ngắn, đáp ứng được các tiêu chí cơ bản về môi trường và điều kiện kinh tế. Đó là lý do mà hiện nay rất nhiều nhà máy, các tổ chức lựa chọn để xử lý lượng lớn rác thải hiện nay. Tuy nhiên, công nghệ này đòi hỏi đầu tư cao, quy trình vận hành phức tạp và yêu cầu kỹ thuật cao trong quá trình giám sát khí thải.
Ủ phân
Ủ phân là một công nghệ được áp dụng để xử lý các rác thải hữu cơ, sử dụng vi sinh vật để phân huỷ rác tạo thành phân bón. Công nghệ này áp dụng với các loại rác thải không độc hại.
Nhược điểm của công nghệ này là chưa cơ giới hoá được khâu phân loại, chất lượng phân bón chưa cao vì còn lẫn tạp chất, và đầu ra của phân bón còn hạn chế.
Công nghệ sinh hoá tiên tiến
Áp dụng phương pháp ủ liên hoàn để xử lý rác thải. Phương pháp này xử lý được tương đối mùi hôi và nước thải từ rác thải ra môi trường. Tiết kiệm chi phí, tiết kiệm nhiên liệu.
Mỗi công nghệ xử lý rác thải chỉ phù hợp với hiệu quả đối với từng loại rác thải rác nhau. Do đó, để việc xử lý đạt hiệu quả thì cần phân loại, thu gom rác thải hợp lý.
Hy vọng bài viết giúp bạn đọc hiểu hơn về các công nghệ xử lý rác thải hiện nay.
